Fikir, düşünce başı. Adım adım, gıdım gıdım yükselen. Tertip, düzen, sessizlik, sükûnet,, intizam, nizam oluşturan. Gayret, hayret, titreyiş, silkiniş, sevkıyat, gidişat uyandıran. Hereketi harekata, zerreyi kürreye, kıvılcımı ateşe, ışığı enerjiye çeviren. Pireyi deve yapan. Doğrudan eğriye sapan, kendi yaptığına kendi tapanların kaynağı.

İnsanın, önceden mevcut olan varlıkları buluşturup, kaynaştırıp, karıştırarak, birleştirip ayrıştırarak, yeni icat ve keşiflerde bulunarak, ortaya çıkardığı yepyeni bir varlığın, kendini esir aldığı, zaman zaman bunalıma soktuğu, sıkıştırdığı, patlama noktasına getirdiği, yine onun vasıtasıyla deşarj olma, kurtulma, kaçma, rahatlama yolu seçilen. Üzerinde düşünceye dalmadıkça, içinden çıkılamayan; düşünüp taşınarak söylendiğinde iyilik, güzellik, zerafet, letafet, incelik, yumuşaklık, tatlılık, haklılık hissedilen.

Uslulara, o şeyin sahibi olduklarını gösteren; o olmayınca, kendisini var edenin fark edilemediği; o olduğu halde, ezeli ve ebedi varlığın bazılarınca. hissedilemediği “Madem ki, kendine sebep olanı göremiyorsun, buna aklın ermiyor, bari şu aklını göster de, senin haklı olduğunu bilelim.” denildiğinde, şaşırıp kalınan. Nefsin, hırsın, hiddetin ayak bağı olduğu; sabrın, tevekkülün, iradenin, çalışmanın değer kazandırdığı. Çirkinlikten güzelliğe, yokluktan varlığa, derekeden dereceye, ilkden sonsuza uzanan. Bilgi için, ilk esas. İlimle olgunlaşan, bilimle zenginleşen. Görünmeyen. Bilinen. Yaşanan. Hüseyin’in başını kestiren, Menderes’in başını astıran. Düşmanı ayağa baktıran, asiyi ayağa kaldıran.

Emevi’ye bencil, Yahudi'ye ırkçı damgası vurduran. Abbasi’ye, Safevi’ye tekdüze, fanatik, bağnaz, dar görüşlü dedirten. Almanı, Rus’u, Çinli’yi, İngiliz’i, Amerikan’ı, faşist, komünist, goşist, emperyalist, kapitalist plakalarıyla tanıtan. Il. Mehmed’i Fatih, Mustafa Kemal’i Türk’ün Atası, Ortaçağ’ı Altınçağ haline getiren. İnsana deryalar aştırıp, kutuplara koşturan. Aya, yıldızlara ulaştıran, mechüle, bilinmeyene yönlendiren.